Núi lửa bùn hoặc "mái vòm bùn" là một
địa hình được hình thành bởi sự phun trào của
bùn hoặc bột nhão, nước và khí gas.
[1][2][3] Một số hoạt động địa chất dẫn đến sự hình thành núi lửa bùn. Núi lửa bùn không phải loại núi lửa thông thường vì chúng không phun trào ra
dung nham và không thúc đẩy bởi hoạt động
magma. Bên trong chúng liên tục phun ra một chất giống như bùn, vì vậy được gọi là "núi lửa bùn". Núi lửa bùn có thể có kích thước từ loại chỉ cao 1 đến 2 mét và rộng 1 đến 2 mét, đến những ngọn cao đến 700 mét và rộng 10 km.
[4] Kích thước nhỏ hơn đôi khi được gọi là chậu bùn.Bùn do núi lửa bùn tạo ra hầu hết được hình thành dưới dạng nước nóng, được làm nóng ở độ sâu bên dưới bề mặt Trái đất, bắt đầu hòa trộn với các trầm tích khoáng vật dưới mặt đất, từ đó tạo ra chất rò rỉ bùn bột nhão. Vật chất này sau đó phun trào lên trên thông qua một đứt gãy địa chất hoặc khe nứt bị mất cân bằng áp suất ngầm cục bộ. Núi lửa bùn được liên kết với các khu vực
hút chìm và khoảng 1100 ngọn đã được xác định ở bên trong đất liền hoặc vùng biển nông gần với đất liền. Nhiệt độ của các ngọn núi lửa bùn hoạt động khá ổn định, thấp hơn nhiều so với nhiệt độ điển hình của các núi lửa hỏa sinh thông thường. Nhiệt độ núi lửa bùn có thể dao động từ gần 100 °C (212 °F) đến khoảng 2 °C (36 °F), một số được con người sử dụng làm "phòng tắm bùn".Khoảng 86% lượng khí thoát ra từ các ngọn núi này là khí
mê tan, lượng khí
cacbon dioxit và
nitơ thải ra ít hơn nhiều. Vật chất bị đẩy ra thường là một hỗn hợp chất rắn mịn lơ lửng trong nước, chứa hỗn hợp
muối,
axit và các
Hiđrôcacbon khác nhau.Các núi lửa bùn cũng đã được tìm thấy trên
Sao Hỏa.
[5]